Prof. Dr. Necdet Ünüvar ile Röportaj: Cumhuriyetin 100. Yılında Sağlık

Türklerin kadim tarihi geçmişinden bugüne birçok alanda olduğu gibi toplumsal hayatı etkileyen sağlığa da çok önem vermişlerdir. Bunu tarihi kaynaklardan çok rahatlıkla anlamaktayız. Türk diline İslam sonrası geçen hekim/tabip sözcüklerinden önce kullanılan “Otacı”, “Emçi”, “Atasagun” sözcüklerinin varlığı ve bunların toplum içinde işlevlerinden anlıyoruz ki sağlığa ciddi bir önem verilmiş ve sağlık müesseseleşmiş, örgütlü haldedir. İmparatorluk dönemlerinde sağlık hizmetleri devlet eliyle daha çok saraya ve orduya yönelik olmuştur. Devletin sağlık işlerini düzenleyen, tabip, cerrah ve diğer sağlık personelinin atama yetkisini elinde bulunduran Reisul Etibba (Hekim Başı) kurumundan başka kamusal bir örgüt yoktur. Yaygın kitleler, genellikle serbest çalışan, tabip ve cerrahlardan ücret karşılığında hizmet almıştır. İmparatorluğumuzun son döneminde modern anlamda Tıp eğitimine Tıbhâne-i Amire ile başlamıştır. Buradan yetişen kadrolar istiklal mücadelesinde aktif roller üstlenmişler. Kurtuluş Savaşı'nın ağır koşullarının yaşanmasına ve o günlerde yalnızca gelişmiş birkaç ülkede ayrı bir sağlık bakanlığı örneği olmasına karşın, sağlık bakanlığının hemen kurularak, sağlık hizmetlerinin bu düzey ve bu öncelikte ele alınması, zamanın yönetiminin konuya verdiği önemi ve ileri görüşlülüğünü göstermektedir. Böylece modern Türkiye’nin sağlık sisteminin temellerini atmışlardır. Bu kadrolar Sağlık hizmetlerinin birinci derecede bir devlet görevi olarak ele alınışının başlangıcı Türkiye Büyük Millet Meclisi iledir. Türkiye Büyük Millet Meclisi, 2 Mayıs 1920'de kabul ettiği 3 Sayılı, Büyük Millet Meclisi İcra Vekillerinin Suret-i İntihabına Dair Kanun’u ile, Sıhhiye ve Muavenatı İçtimaiye Vekaleti'ni kurarak, sağlık hizmetlerini ayrı bir bakanlıkça yürütülen, asli bir devlet görevi haline getirmiştir. Hızla gelişen ve modern dünyaya ayak uyduran Türkiye Cumhuriyeti, zaman zaman da olsa muasır dünya denilen toplumların önüne geçen hizmet, teknoloji, icat vb konuları olmaktadır. Sağlık bunların başında gelmektedir. Türkiye devleti cumhuriyet tarihinin yüzüncü yılını tamamlamak üzeredir. Türkiye’nin Yüzyılı aynı zamanda Sağlığın Yüzyılıdır. Bu bağlamda Mustafa Seydioğlu, Demokrasi Platformu Dergisi adına Sağlık Bakanlığı eski Müsteşarı, TBMM 23., 24., 25., ve 26. Dönem Milletvekili, TBMM Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler Komisyon eski Başkanı, Cumhurbaşkanlığı Sağlık ve Gıda Politikaları Kurulu eski Üyesi ve şimdi de Türkiye’nin en köklü Üniversitelerinden Ankara Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Necdet Ünüvar ile makamında bir röportaj gerçekleştirdik. Sağlığın Türkiye’deki gelişim süreci, dönemsel sağlık programlarının uygulama biçimleri, sağlığın yaygınlaştırılması ve kapsayıcılığının geldiği boyutları, koruyucu ve tedavi edici sağlık hizmetlerinde yapılanlar gibi konular konuşulmuş ve bu konuların önemine, gelecek vizyonu açısından vurgu yapılmıştır.